Wieża ciśnień, usytuowana w Tarnobrzegu, to niezwykła konstrukcja, która od lat pełni ważną rolę w infrastrukturze miejskiej. Zlokalizowana jest przy ulicy Ferdynanda Rusinowskiego 3, w bliskim sąsiedztwie dworca PKS, co czyni ją łatwo dostępną dla mieszkańców oraz turystów.
Ta charakterystyczna budowla, z uwagi na swój wyjątkowy kształt, potocznie nazywana jest „Grzybem”. Słynie z tego, że stała się jednym z kluczowych symboli Tarnobrzega, przyciągając uwagę zarówno lokalnych mieszkańców, jak i odwiedzających miasto.
Wieża ciśnień należy do spółki Tarnobrzeskie Wodociągi, która wcześniej funkcjonowała jako Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej. Pełniąc ważną funkcję w zapewnieniu dostępu do wody, budowla ta ma istotne znaczenie dla społeczności lokalnej.
Architektura
Wieża ciśnień w Tarnobrzegu to imponująca konstrukcja o wysokości wynoszącej około 35,75 metra. Aby dotrzeć na jej taras, należy pokonać 182 schody.
Obowiązujący kształt zbiornika przypomina odwrócony stożek ścięty, który w najszerszym miejscu ma średnicę wynoszącą 30 metrów. Zbiornik opiera się na trzonie walcowym o wysokości około 30 metrów, co całkowicie podkreśla jego majestatyczną sylwetkę.
Solidna konstrukcja wieży zamocowana jest na żelbetowym fundamencie płytowym o średnicy 18 metrów. Wewnątrz trzonu umieszczono stalowe, ażurowe schody w konstrukcji wachlarzowej, co dodaje lekkości całej budowli.
Ważnym elementem wieży jest czasza, która mieści w sobie około 900 m³ wody pitnej. Całkowita pojemność zbiornika wynosi 1650 m³ i została podzielona na dwie koncentryczne komory o pojemności 800 i 850 m³.
Na szczycie zbiornika znajduje się żelbetowy gzyms z barierką, który tworzy taras wieży. Całość wieńczona jest stalowym daszkiem wspornikowym w kształcie parasola, co stanowi efektowne zwieńczenie tej wyjątkowej budowli.
Historia
Obiekt ten został wybudowany w latach 60. XX wieku przez Tarnobrzeskie Towarzystwo Budowlane. W okresie tym miasto dynamicznie się rozwijało, dostosowując swoją infrastrukturę do potrzeb powstającego wówczas zagłębia siarkowego. W związku z tym dla pracowników Siarkopolu zbudowano aż 20 tysięcy mieszkań, a także niezbędną infrastrukturę miejską, której integralnym elementem stała się wieża ciśnień.
Wieża została oddana do użytku w, jak pokazują różne źródła, 1970 lub 1972 roku. Z dokumentów przetargowych spółki Tarnobrzeskie Wodociągi wynika, że korzystano z niej od 1970 roku. Jednakże w 1972 roku pisano o niej jako o kluczu do ustabilizowanej pracy systemu wodociągowego. Pomimo tego, że wieża była ważnym obiektem, ze względu na opóźnienia w przekazaniu inwestycji, przez długi czas jej obecność ograniczała się jedynie do upiększania panoramy miasta. Z kolei w dokumentach dotyczących majątku komunalnego zauważono, że rok 1972 to moment, w którym wieża zaczęła pełnoprawnie funkcjonować.
W miarę jak miasto się rozwijało, wzrastało również zapotrzebowanie na wodę. Mieszkańcy wyższych kondygnacji bloków wielomieszkaniowych zgłaszali trudności związane z słabym ciśnieniem wody oraz jej brakiem. W odpowiedzi na te problemy w 1991 roku przeprowadzono poważny remont wieży, który był pierwszym większym przedsięwzięciem od chwili jej budowy. Renowacja zakończyła się 19 lipca tego samego roku, przywracając wieżę do użytku.
W latach 2018–2020 zbiornik wieżowy przeszedł kolejną modernizację w ramach projektu dotyczącego unowocześnienia Stacji Uzdatniania Wody. Obecnie pełni on funkcje zbiornika buforowego, a także działa jako zbiornik retencyjny i przeciwpożarowy, stabilizując ciśnienie w sieci wodociągowej.
Inne zastosowania
Na wieży ciśnień w Tarnobrzegu zainstalowane zostały anteny dla sieci komórkowej, a ich oznaczenie to Stacja bazowa 56144 Tarnobrzeg Przywiśle. Warto zauważyć, że procedura związana z wydaniem decyzji środowiskowej rozpoczęła się już w 2007 roku, a sama instalacja miała miejsce w 2011 roku.
W 2009 roku pojawił się ciekawy pomysł, aby na tarasie wieży urządzić kawiarnię. Operator wieży był otwarty na tę propozycję, ale zaznaczył, że inwestor będzie musiał dostosować obiekt do nowych potrzeb. To oznaczałoby m.in. budowę zewnętrznej windy, wymaganą konstrukcję ogrodzenia wokół tarasu oraz zapewnienie odpowiedniego zaplecza do prowadzenia działalności gastronomicznej.
W 2016 roku planowano, aby wieża została pomalowana na czerwono, z myślą o wykorzystaniu jej jako nośnika reklamowego dla nowego sklepu Media Markt, który miał powstać w Tarnobrzegu. Niestety, pomysł ten nie zrealizował się.
Przypisy
- Prezydent Miasta Tarnobrzega ogłasza przetarg nieograniczony pn. „Ubezpieczenie mienia i odpowiedzialności cywilnej Gminy Tarnobrzeg, jednostek organizacyjnych i Spółek Miejskich” [online], www.tarnobrzeg.eobip.pl, 19.12.2018 r. [dostęp 14.04.2023 r.]
- Załącznik nr 8 do SIWZ – Wykaz jednostek i mienia do ubezpieczenia [online], Biuletyn Informacji Publicznej miasta Tarnobrzega, 19.12.2018 r. [dostęp 14.04.2023 r.]
- a b c d e f g Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ) dla postępowania o udzielenie zamówienia przeprowadzanego w trybie przetargu nieograniczonego na „usługę objęcia ochroną ubezpieczeniową mienia Tarnobrzeskich Wodociągów Sp. z o.o.” [online], BIP Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o., 09.07.2012 r. [dostęp 13.04.2023 r.]
- Antoni A. Sikoń, Ewa E. Hoszowska, Barbara B. Paradowska, Procesy modernizacyjne technologii uzdatniania wody wodociągowej dla miasta Tarnobrzega na przestrzeni lat 2004–2020 [online], Tarnobrzeskie Wodociągi Sp. z o.o., s. 14 [dostęp 13.04.2023 r.]
- a b c Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Tarnobrzega [online], 14.09.2017 r., s. 67 [dostęp 12.04.2023 r.]
- Klaudia K. Tajs, Kawiarnia na wieży ciśnień w Tarnobrzegu? Trzeba znaleźć inwestora [online], Nowiny24, 28.10.2009 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
- Konferencja na wysokości, „Tygodnik Nadwiślański”, Wydawnictwo Samorządowe, 29.10.2009 r., s. 7 [dostęp 12.04.2023 r.]
- Otwarcie z prezentami, „Tygodnik Nadwiślański”, 1825 (18), Wydawnictwo Samorządowe, 03.05.2016 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
- Kamil K. Robuta, Znikają z Tarnobrzega, „Tygodnik Nadwiślański”, 4 (2072), Wydawnictwo Samorządowe, 2021 r., s. 8 [dostęp 12.04.2023 r.]
- 40 lat minęło, „Tygodnik Nadwiślański”, 10.06.1999 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
- 30 lat tarnobrzeskich budowlanych, „Siarka” (39), Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 03.10.1989 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
- Dorota D. Kozioł, Tadeusz T. Zych, Temat – rzeka, „Siarka”, Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 19.07.1991 r., s. 4 [dostęp 12.04.2023 r.]
- Z.Z. Motek, Jeszcze raz o wodzie, „Siarka”, Kopalnia i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu, 07.01.1972 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega | Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego | Jezioro Tarnobrzeskie | Pałac Myśliwski w Tarnobrzegu | Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu | Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu | Spichlerz w Tarnobrzegu | Wisłostrada tarnobrzeska | Las Zwierzyniecki w Tarnobrzegu | Tarnobrzeska Specjalna Strefa EkonomicznaOceń: Wieża ciśnień w Tarnobrzegu