Mokrzyszów to obszar, który od 1976 roku pełni funkcję dzielnicy Tarnobrzega. Przez długi czas był to jednak wiejski teren, z charakterystycznym dla takich miejsc spokojnym rytmem życia.
Znajduje się on w malowniczej okolicy, a jego historia związana jest z przemianami, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci.
Historia
Mokrzyszów to miejscowość o bogatej historii, która sięga XV wieku. W drugiej połowie XVII wieku te tereny znalazły się pod jurysdykcją dóbr królewskich, stanowiąc część starostwa sandomierskiego. W wyniku I rozbioru Polski, pod koniec XVIII wieku, Mokrzyszów przeszedł w ręce rządowe Cesarstwa Austrii, tworząc tzw. dobra kameralne.
Rządy austriackie sprawowały kontrolę nad tymi zasobami przez dłuższy czas, co wiązało się z dzierżawą ziemi. Dzierżawcami byli m.in. Karol baron Kaschmitz w latach 1809–1813, a następnie Jan Feliks hrabia Tarnowski w latach 1813–1814. Obejmoł on jednocześnie rejony leśne takie jak Stale, Krzątkę i Zatrześnie (znane również jako Krawce). Dopiero w latach 1829–1839 rząd austriacki zdecydował się na sprzedaż tych dóbr. W 1835 roku Mokrzyszów, wraz z częścią Sobowej, Stale, Krzątką i Krawcami, przeszedł w ręce Antoniego Teodora Schindlera, właściciela dóbr Rechwitz na Morawach.
W okresie przed 1853 rokiem rozpoczęła się budowa neogotyckiego Pałacu Myśliwskiego, która zakończyła się w 1893 roku. Pałac ten jest otoczony fragmentami historycznego parku, co dodaje mu uroku.
W 1905 roku Zofia z Potockich Tarnowska, spadkobierczyni majątku w Dzikowie, odkupiła Mokrzyszów. Już od 1908 roku rozpoczęto parcelację tych dóbr. W 1915 roku na terenie wsi utworzono „Zakład Wychowawczy dla Sierot”, który był prowadzony przez siostry Służebniczki starowiejskie. Z kolei incydent z 1919 roku, w którym chłopi z sąsiednich miejscowości (Stalów, Żupawy, Jeziórka, Grębowa) napadli na dwór Tarnowskich, doprowadził do jego całkowitego obrabowania.
W Mokrzyszowie w 1872 roku powstała jednoklasowa szkoła ludowa, a budynek ten w okresie I i II wojny światowej pełnił funkcję miejsca stacjonowania różnych wojsk – zarówno polskich, rosyjskich jak i niemieckich. W 1944 roku, po zajęciu szkoły przez Armię Czerwoną, obiekt ten zamieniono w szpital.
W 1934 roku Mokrzyszów częściowo włączono do Tarnobrzega, a w 1976 roku już całkowicie. W latach 1954–1972 wieś była siedzibą władz gromady Mokrzyszów. Dnia 28 września 1953 roku, w celu poszukiwań siarki, wykonano pierwszy odwiert w okolicach Tarnobrzega, co zostało upamiętnione obeliskiem przy drodze prowadzącej do Stalowej Woli.
Od 1973 do 1976 roku Mokrzyszów był częścią gminy Tarnobrzeg, by 1 października 1976 roku zostać włączonym do Tarnobrzega. W latach 1985–1990 w sąsiedztwie pałacu zbudowano kościół parafialny pw. Chrystusa Dobrego Pasterza.
Osoby związane z Mokrzyszowem
W Mokrzyszowie swoje życie i działania związane z regionem łączy kilka znaczących postaci. Rudolf Jagielski był podpułkownikiem dyplomowanym artylerii Wojska Polskiego i tragicznie zginął w zbrodni katyńskiej. Na jego cześć nazwano jedną z ulic w tej miejscowości.
Inną ważną osobą był Stanisław Ordyk, który pełnił rolę działacza ludowego oraz dowodził oddziałem Batalionów Chłopskich, przyczyniając się do historii regionu.
Przypisy
- Tarnobrzeg - Mokrzyszów - Tarnobrzeskie złoto. Atrakcje turystyczne Tarnobrzega. Ciekawe miejsca Tarnobrzega [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 25.11.2017 r.]
- Monika Piątkowska "Życie przestępcze w przedwojennej Polsce" Wydawnictwo Naukowe PWN 2012, ISBN 978-83-01-17232-9, str. 127
- Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 04.12.1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 05.12.1972 r. Nr 16, Poz. 193)
- Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 1993
- Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 193
- Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 269
- Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 188
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Dzików (Tarnobrzeg) | Miechocin | Wymysłów (Tarnobrzeg) | Wielowieś (Tarnobrzeg) | Podzwierzyniec (Tarnobrzeg)Oceń: Mokrzyszów