Serbinów (Tarnobrzeg)

---

Nazwa

Nazwa tej miejscowości nie opiera się na żadnych historycznych fundamentach. Została wybrana w latach 70. XX wieku przez lokalną administrację i zrzeszenie spółdzielni mieszkaniowej. Inspiracją do nadania tej nazwy był popularny wówczas serial Noce i dnie, który budził skojarzenia z mistycznym, błotnistym Serbinowem.

Granice Serbinowa

Granice Serbinowa są określane przez ulice takie jak Kazimierza Wielkiego, Kwiatkowskiego, Sienkiewicza oraz Sikorskiego. Wśród pozostałych ulic, które także znajdują się w tej okolicy, wymienia się Matejki, Jędrusiów, Garażową, Dąbrowskiej, Zwierzyniecką, Orzeszkową, Konstytucji 3 Maja, Kossaka oraz Prusa. Warto zauważyć, że termin „Serbinów” często odnosi się do pobliskich osiedli, z szczególnym uwzględnieniem Bogdanówki oraz Piastowa, gdyż granice osiedla bywają często utożsamiane z parafią Matki Bożej Nieustającej Pomocy, obszarem rejonizacji Szkoły Podstawowej nr 10 oraz lokalizacją urzędu pocztowego. W wielu zestawieniach Serbinów osiąga liczbę mieszkańców wynoszącą ponad 14 000. W niektórych kontekstach osiedle to uznawane jest za dzielnicę Tarnobrzega, co prowadzi do postrzegania Bogdanówki i Piastowa jako jego osiedli. Tego rodzaju klasyfikacja nie ma jednak poparcia w uregulowaniach administracyjnych ani w historii. Z kolei samodzielność Bogdanówki jako osobnego osiedla również bywa poddawana wątpliwościom, ponieważ nie jest ona wymieniana w dokumentach Tarnobrzeskiej Spółdzielni Mieszkaniowej ani nie występuje w żadnych statystycznych zestawieniach. To raczej wyraz chęci mieszkańców końcowej części ulicy Zwierzynieckiej, aby podkreślić, że blokowiska tam zbudowano już w latach 90. XX wieku, podczas gdy Serbinów to twór z czasów PRL.

Administracyjny Serbinów

Osobny artykuł na temat osiedli Tarnobrzega dostarcza więcej informacji. W wyniku uchwały Rady Miasta Tarnobrzega z 23 stycznia 1991 r. miasto zostało podzielone na 13 osiedli, pełniących funkcje jednostek pomocniczych w gminie. Serbinów określony w tej uchwale obejmuje obszar o kształcie kwadratu, który sięga do ulic: ul. Sienkiewicza, ul. Sikorskiego, ul. Kazimierza Wielkiego, ul. Królowej Jadwigi oraz torów kolejowych. W tym kontekście dodatkiem wydaje się Piastów, natomiast Bogdanówka i Zwierzyniec zaliczają się do Serbinowa. Ważne jest, aby zaznaczyć, że osiedla stanowią jedynie jednostki pomocnicze, które zostały ustalone w ramach potrzeb administracyjnych samorządu. Ich liczba oraz granice są elastyczne i często nie odzwierciedlają powszechnie używanych nazw ani historycznego kontekstu. Mimo że często Bogdanówka jest utożsamiana z Serbinowem, zestawianie Zwierzyńca z tym osiedlem pozostaje raczej rzadkością.

Zabudowa

Na obszarze Serbinowa dominuje zabudowa wielkopłytowa, która powstała głównie w latach 70. oraz 80. XX wieku. Wzniesione w tym czasie budynki są zróżnicowane: od wieżowców liczących 9 pięter z lat 90. po nieliczne domy jednorodzinne. W 1979 roku ustanowiono drewniany kościół, a dwa lata później, w 1980 roku, erygowano parafię rzymskokatolicką pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W 1981 roku rozpoczęto budowę kościoła parafialnego, który został oddany do użytku 1 września 1984 roku.

Pod koniec lat 80. miasta rozpoczęto realizację budowy Szkoły Podstawowej nr 10, która została ukończona w 1986 roku, a w 1985 roku powstało Przedszkole nr 17. Ciekawym obiektem jest niepubliczne Hospicjum im. św. Ojca Pio, które powstało przy kościele w 2001 roku. Ponadto, w latach 90. XX wieku na terenie Serbinowa zbudowano nowoczesny gmach, który mieści siedziby Banku PKO BP S.A. oraz Banku Pekao S.A., z czym wiąże się również rozwój sektora bankowego.

W osiedlu znajduje się wiele różnorodnych instytucji, takich jak cmentarz żydowski, Tarnobrzeskiej Spółdzielni Mieszkaniowej klub osiedlowy, biblioteka osiedlowa i parafialna, Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego oraz Regionalny Ośrodek Europejskiego Funduszu Społecznego. Warto również wspomnieć o Specjalistycznej Poradni Profilaktyczno-Terapeutycznej i Stowarzyszeniu „Karan”, które prowadzi Katolicki Ruch Antynarkotykowy. Na terenie Serbinowa znalazła swoje miejsce również przychodnia rejonowa oraz Miejska Telewizja Tarnobrzeg, która umiejscowiona jest w bloku przy ul. Sienkiewicza.

Oprócz budynków użyteczności publicznej, na terenie osiedla umiejscowione są również pomniki i figury, takie jak Serce Jezusowe (1997), pomnik księdza Jerzego Popiełuszki oraz Jezusa Zmartwychwstałego (2001). Pod koniec 2005 roku odsłonięto również pomnik Jana Pawła II. Z kolei w 2010 roku mieszkańcy Serbinowa mieli przyjemność podziwiać pomnik profesora Stanisława Pawłowskiego. Ostatnim cennym obiektem jest dawny cmentarz żydowski, który obecnie jest atrakcją turystyczną Serbinowa, z zachowanym Ohelem.

Problemy infrastrukturalne

Współczesne wyzwania, przed którymi stoi zabudowa Serbinowa, są przede wszystkim związane z termoizolacją budynków, zagospodarowaniem przestrzeni miejskiej oraz tworzeniem tkanki mieszkaniowej i kulturalno-oświatowej. Stwierdza się palące niedobory w wielu obszarach życia społecznego oraz kulturalnego. Do lat 90. XX wieku jedynym punktem handlowo-usługowym była niewielka placówka „Jędruś” przy ulicy Orzeszkowej. Po upadku komunizmu i zainicjowaniu wolnego rynku zaczęły powstawać nowe lokale, głównie jednak były to supermarkety spożywcze, takie jak największe Intermarché i Lidl, które otwarto w 2009 roku.

Mimo zwiększenia liczby punktów handlowych, na terenie Serbinowa odczuwalny jest deficyt usług finansowych, w tym liczba banków, która ogranicza się do jednego oddziału Banku PKO BP na obrzeżach osiedla, oraz liczba bankomatów. Znacząco brakuje także galerii handlowej i ośrodków kultury. Większość życia mieszkańców koncentruje się wokół centralnych placów, takich jak plac Bartosza Głowackiego i Plac Piłsudskiego. Serbinów, pomimo największej liczby mieszkańców w Tarnobrzegu oraz względnie dużej powierzchni, pełni jedynie rolę sypialni, a inwestycje zarówno ze strony miasta, jak i spółdzielni mieszkaniowej są ograniczone do minimum, w tym jedynie do najważniejszych instytucji, jak szkoła podstawowa, poczta, i przychodnia. Działania miasta obejmują głównie remonty chodników, a TSM koncentruje się na ocieplaniu budynków, ponieważ sektor prywatny oraz inwestycje bezpośrednie nie postrzegają Serbinowa jako atrakcyjnej lokalizacji.

Komunikacja

Osiedle jest położone w niedalekiej odległości od Placu Bartosza Głowackiego w Tarnobrzegu, maksymalnie na 2–3 km. W miejscowej komunikacji miejskiej, najczęściej korzysta się z autobusu linii „B”, który zatrzymuje się na przystankach przy ulicach Sienkiewicza, Dąbrowskiej oraz Zwierzynieckiej. Autobus ten kursuje co pół godziny w dni robocze i jest obsługiwany przez MKS Tarnobrzeg.

Linia numer 11 zapewnia komunikację z Sandomierzem oraz północnymi dzielnicami Tarnobrzega, zatrzymując się na przystankach przy ulicy Sikorskiego.

Pozostałe linie kursują znacznie sporadyczniej, zaledwie kilka razy w ciągu dnia, a ich znaczenie komunikacyjne jest ograniczone:

• Linia nr 9 łączy Machów z Sielcem, Zakrzowem i Sobowem, zatrzymując się na przystankach przy ulicach Kwiatkowskiego, Zwierzynieckiej i Kazimierza Wielkiego,
• Linia nr 14 kursuje pomiędzy Dworcem PKS a Sobowem, z przystankiem na ulicy Zwierzynieckiej,
• Linia nr 2 obsługuje kursy do Mokrzyszowa, Ocic oraz Miechocina, zatrzymując się przy ulicy Zwierzynieckiej,
• Linia nr 1 kursuje do Chmielowa, Cygan, Miechocina i Ocic, z przystankami przy ulicy Zwierzynieckiej i Kwiatkowskiego,
• Z Ocicami i Mokrzyszowem łączy linia nr 3, obsługiwana na przystanku przy ulicy Sienkiewicza,
• Linia nr 12 kursuje w kierunku Machowa i Nagnajowa z przystanku przy ulicy Zwierzynieckiej,
• Linia nr 7 zapewnia połączenie do Machowa oraz Chmielowa, kursując raz dziennie z przystanków przy ulicy Kazimierza Wielkiego i Dąbrowskiej,
• Linia nr A obsługuje kursy z Podłęża oraz osiedla Dzików na Dworzec PKS, zatrzymując się na przystankach przy ulicy Kazimierza Wielkiego i Dąbrowskiej, również raz dziennie.

Kultura

Życie kulturalne mieszkańców Serbinowa odgrywa istotną rolę w ramach lokalnej wspólnoty, biorąc na siebie główne jej aspekty, które koncentrują się przede wszystkim w parafii katolickiej oraz w Klubie Osiedlowym „Serbinów”. W okresie letnich miesięcy, tj. lipcu i sierpniu, w kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy organizowane są Międzynarodowe Koncerty Organowe, które przyciągają wielu miłośników muzyki i kultury.

Tradycyjnie, w gmachu Szkoły Podstawowej nr 10 odbywał się tarnobrzeski finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, a także funkcjonował tam główny sztab WOŚP. Obecnie główne wydarzenia przeniosły się na plac Bartosza Głowackiego oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących przy ul. Jachowicza, co podkreśla dynamikę życia społecznego w regionie.

W otoczeniu parafii, w szczególności w okolicach odpustu parafii serbinowskiej (27 czerwca), na terenie boiska tej samej szkoły, odbywa się coroczne święto parafii Familiada, które jest doskonałą okazją do spotkań mieszkańców oraz wspólnej zabawy. Główne wydarzenia kulturalne w Serbinowie stanowią zatem integralny element tożsamości lokalnej społeczności.

Sport

W 1993 roku, w sąsiedztwie parafii katolickiej, zainicjowano działalność klubu sportowego pod nazwą „Wspólnota”. Ta lokalna inicjatywa była krokiem ku promocji aktywności fizycznej na tym terenie.

Od roku 1994, na mocy tej samej tradycji, organizowane są coroczne wydarzenia, w tym Bieg Noworoczny, który odbywa się 1 stycznia. To sportowe przedsięwzięcie przyciąga wielu entuzjastów biegania i stanowi doskonałą okazję do integracji społeczności lokalnej.

---

Oceń: Serbinów (Tarnobrzeg)

---