Czesław Jan Ludwik Gerula, urodzony 20 marca 1908 roku w Tarnobrzegu, to postać, która odegrała znaczącą rolę w historii Polski jako major Wojska Polskiego oraz lekarz medycyny.
Jego życie, które zakończyło się 3 lipca 2003 roku w Warszawie, było pełne zaangażowania w służbę dla kraju i zdrowia jego obywateli.
Życiorys
Dzieciństwo i edukacja
Czesław Gerula był synem Ludwika Geruli, który pełnił funkcję galicyjskiego urzędnika skarbowego oraz Franciszki Strugały, związanej z dobrami Tarnowskimi. Urodził się jako najstarszy z sześciorga rodzeństwa. W swojej młodości był aktywnym harcerzem. W latach 1925–1927 działał jako drużynowy drużyny harcerskiej im. Henryka Dąbrowskiego w Tarnobrzegu. Później podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, które zakończył uzyskaniem dyplomu lekarza w 1934 roku. Jego pierwszym miejscem pracy był Szpital Powiatowy w Tarnobrzegu, gdzie odbył staż lekarski.
Wojsko Polskie
W latach 1933–1934 Czesław Gerula przeszedł przeszkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Rezerwy Sanitarnych w Warszawie, zdobywając stopień sierżanta podchorążego. Po zakończeniu szkolenia, służył w 15 pułku piechoty w Dęblinie jako młodszy lekarz pułku. Jego umiejętności oraz zaangażowanie w służbę wojskową zostały dostrzegane – 1 stycznia 1935 roku awansował na stopień podporucznika. W 1936 roku, po przejściu do 14 pułku ułanów jazłowieckich, został oddelegowany do 40 pułku piechoty, gdzie pracował jako młodszy lekarz pułkowy oraz w cywilnej służbie zdrowia, między innymi w fabryce wódek Baczewskiego. W grudniu 1936 roku otrzymał rozkaz przeniesienia do 3 pułku szwoleżerów mazowieckich w Suwałkach.
II wojna światowa
1 września 1939 roku Czesław Gerula rozpoczął swoją wojenną podróż jako lekarz pułkowy w Suwalskiej Brygadzie Kawalerii. W nocy z 12 na 13 września brał udział w intensywnej bitwie pod Olszewem, będącej kluczowym momentem dla 3 pułku szwoleżerów podczas kampanii wrześniowej. Dowódca pułku, pułkownik Edward Milewski, wystąpił o odznaczenie go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, z uzasadnieniem, że „Por. lek. Gerula Czesław w bitwie pod Olszewem pomimo morderczego ognia ewakuuje większość rannych, przy czym osobiście chodzi po opłotkach i zakamarkach, wyszukując rannych”. Po zgrupowaniu w Białowieży pułk z Dywizji Kawalerii „Zaza” podążył na południe, uczestnicząc w ostatnich walkach kampanii wrześniowej w ramach Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” generała Kleeberga pod Kockiem i Wolą Gułowską. Po kapitulacji trafił do obozu przejściowego w Kielcach, jednak uniknął niewoli. W kwietniu 1940 roku poślubił Krystynę Zofię Muszyńską, poznaną jeszcze w Suwałkach. Wstąpił do Armii Krajowej, przyjmując pseudonim „Witeź”, i pracował jako lekarz w batalionie AK Okręgu Grójec.
Okres powojenny
Po zakończeniu wojny Czesław Gerula osiedlił się na Śląsku, gdzie mieszkał i pracował w Stolarzowicach, a następnie w Zabrzu. W tym czasie ukrywał swoją przeszłość jako były oficer zawodowy oraz żołnierz AK. Później przeniósł się do Skoczowa, gdzie spędził kolejnych osiemnaście lat, pełniąc różnorodne funkcje w lokalnej opiece zdrowotnej oraz kierując Przychodnią Rejonową i Przeciwgruźliczą. Specjalizował się w radiologii, pełniąc rolę lekarza sądowego powiatu cieszyńskiego oraz rzecznika dobra służby zdrowia w Katowicach. W 1968 roku przeprowadził się do Warszawy, gdzie pracował w Szpitalu i Sanatorium Przeciwgruźliczym w Otwocku oraz w Państwowym Domu Pomocy Społecznej w Górze Kalwarii. Po zakończeniu kariery lekarskiej w wieku 82 lat, aktywnie angażował się w organizację pułkowych uroczystości i wsparcie przy tworzeniu Szwadronu Honorowego 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich. 25 października 1995 roku awansował na kapitana, a 27 października 2000 roku na majora. Zmarł w Warszawie 3 lipca 2003 roku i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Rodzina
W życiu prywatnym Czesława Geruli kluczową rolę odgrywała jego żona, Krystyna Zofia Muszyńska, urodzona w 1918 roku, która zmarła w 2006 roku.
Para doczekała się dwóch synów, których wychowywali w atmosferze pełnej miłości i wsparcia.
Warto również wspomnieć o jego rodzinie, w szczególności o bracie, Stanisławie Geruli, który przyszedł na świat w 1914 roku i odszedł w 1979 roku. Stanisław był nie tylko członkiem Białych Kurierów, ale także utalentowanym bramkarzem, który reprezentował takie kluby jak Wisła Kraków, Junak Drohobycz, i 2 Korpus, a także niektóre drużyny angielskie.
Ordery i odznaczenia
Czesław Gerula otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń, które były świadectwem jego zaangażowania oraz odwagi w trakcie służby.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12445,
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej,
- Krzyż Partyzancki,
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939″,
- Medal za Warszawę 1939–1945,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”.
Przypisy
- "Tarnobrzeskie rody", Tadeusz Zych, s. 64, Tarnobrzeg 2012, ISBN 978-83-62592-49-4
- "3. Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Kozietulskiego 1920-1939", Krzysztof Skłodowski, s. 166, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 2004, ISBN 83-914134-4-6
- "Z dziejów harcerstwa tarnobrzeskiego", 1912-1949, Adam F. Baran, s. 27, Wyd. Nakł. Autora, 1995
- "Tarnobrzeskie zeszyty historyczne Nr 5", Adam F. Baran, s. 6, Wydawnictwo Samorządowe w Tarnobrzegu, 1993
- "Dzieje Skoczowa od zarania do współczesności", Edward Biszorski, s. 108, Edward Biszorski, 1993
- "Acta Universitatis Nicolai Copernici: Historia, Wydania 21-23", s. 112, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1986
- "Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach Nr.2", 29.02.1960 r., str.14, http://sbc.org.pl/Content/206567/iv4407-1960-02-0001.pdf
- Rybka i Stepan 2003, s. 130.
- Rybka i Stepan 2003, s. 279.
- Rybka i Stepan 2003, s. 415.
- Szwedo 2013, s. 84.
- Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 411.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Hieronim Dekutowski | Stanisław Czynciel | Kazimierz Krasoń | Stanisław Ordyk | Juliusz Tarnowski (powstaniec) | Władysław Pokorny | Andrzej Skowroński (żołnierz) | Tadeusz Karakiewicz | Zbigniew BłońskiOceń: Czesław Gerula