Zbigniew Błoński


Zbigniew Andrzej Błoński, urodzony 30 listopada 1909 roku w Tarnobrzegu, to postać, która zapisała się w historii Polski jako tragiczna ofiara zbrodni katyńskiej. Był on porucznikiem i pilotem Wojska Polskiego, któremu przyszło żyć w trudnych czasach II wojny światowej.

Jego życie zakończyło się w kwietniu 1940 roku w Charkowie, gdzie stał się jednym z wielu, którzy padli ofiarą brutalnych represji. Historia Zbigniewa Błońskiego to przykład męstwa oraz poświęcenia w obliczu zagrożenia, które dotknęło Polskę w tamtym okresie.

Życiorys

Był synem Władysława, który pełnił profesję dziennikarza (ur. 1882 w Krakowie, zm. 1934 w Toruniu), oraz Marii z domu Stormke (ur. 1887 w majątku Zaczernie, zm. 1976 w Warszawie). Jego matka była córką leśniczego Tadeusza Feliksa (Farensbach) Stormke, urodzonego w 1855 roku w Czyszkach, który zmarł w 1932 roku w Tarnobrzegu. Absolwent Krajowej Szkoły Gospodarstwa Lasowego we Lwowie, Tadeusz Stormke zarządzał dobrami i lasami w miejscowościach takich jak Krasiczyn, Nawojowa oraz Uście Gorlickie. Władysława Barbara, matka Zbigniewa, przyszła na świat w 1864 roku w Przemyślu i odeszła z tego świata w 1948 roku w Tarnowie. Zbigniew miał dwie siostry: Wiesławę (z Kraczkiewiczów) oraz Zofię (z Krause).

Maturę zdał w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, a następnie kontynuował naukę w Korpusie Kadetów Nr 3 w Rawiczu, gdzie ukończył szkołę w 1930 roku. Wkrótce potem wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. 5 sierpnia 1933 roku Prezydent RP mianował go podporucznikiem, przyznając mu starszeństwo od 15 sierpnia 1933 roku oraz 36. lokatę w korpusie oficerów aeronautyki. Po tym wydarzeniu przydzielono go do 4 pułku lotniczego w Toruniu.

W 1937 roku Zbigniew wrócił do Dęblina jako pilot-instruktor w Centrum Wyszkolenia Lotniczego nr 1. Na dzień 1 lipca 1939 roku w dokumentach centrum widnieje informacja, że dowodził plutonem szkolnym. Ponadto, był instruktorem szybownictwa w Ustianowej.

W 1939 roku, podczas ewakuacji, Zbigniew miał z kilkunastoma innymi podchorążymi udać się do Lwowa. W tym czasie doradzano im, aby przebrali się w cywilne ubrania, co jednak było niemożliwe ze względu na niewystarczającą ilość odzieży. Z tego powodu porucznik Błoński pozostał w mundurze, prowadząc swoich podkomendnych ku granicy rumuńskiej. Dwukrotnie proponowano mu ucieczkę przez granicę, którą miały wprowadzać w życie służby wojskowe (komandor Antonowicz), ale stanowczo odmówił, nie chcąc pozostawić swoich żołnierzy.

W Zaleszczykach, cała grupa została aresztowana przez NKWD. Zbigniew trafił do obozu w Starobielsku. Niestety, w kwietniu 1940 roku jego życie zakończyło się tragicznie – został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku znajduje się tam oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Zbigniew Błoński figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 162(262).

5 października 2007 roku, minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień kapitana. Uroczyste ogłoszenie awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Kłamstwo katyńskie

W 1941 roku, siostra Zofia podjęła próbę uzyskania informacji o losie swojego brata poprzez wysłanie kartki pocztowej do Moskwy. Na karcie, napisanej w języku rosyjskim, znalazły się pytania dotyczące brata. List, ostemplowany pieczęciami pocztowymi polskimi, rosyjskimi oraz niemieckimi, jednak nie doczekał się odpowiedzi. W 1947 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiedziało na pismo matki, informując, że sprawa dotycząca powrotu Zbigniewa Błońskiego z ZSRR wciąż znajduje się w toku, a jego załatwieniem zajmowała się Ambasada RP w Moskwie. Kolejne listy wysyłane do wspomnianych instytucji, w tym Polskiego Czerwonego Krzyża, oraz do Wydziału Repatriacyjnego Biura Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, nie przyniosły żadnych informacji na temat jego losu.

Matka Zbigniewa Błońskiego otrzymała pierwszą wiadomość o śmierci swojego syna 26 maja 1948 roku. Pochodziła ona z Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Moskwie i zawierała stwierdzenie, że „(…) w wykazie osób zamordowanych przez oprawców hitlerowskich w Katyniu figuruje nazwisko Błońskiego, ale informacja ta pochodzi ze źródeł nieoficjalnych”. W kolejnych pismach przesłanych z Polskiego Czerwonego Krzyża, a datowanych na lata 1957 i 1958, ponownie brakowało jakichkolwiek danych dotyczących losu Błońskiego.

Ostatecznie, pierwszą wiarygodną informacją o jego śmierci przyniósł list z Polskiego Czerwonego Krzyża, informujący o tym, że Zbigniew Błoński figuruje na liście jeńców wojennych w Starobielsku pod numerem 162, strona 8, a także że został zamordowany w 1940 roku. W ewidencji obozu w Starobielsku widnieje nazwisko porucznika pilota Zbigniewa Błońskiego z adnotacją, że został on wywieziony 17 kwietnia 1940 roku.

Awanse

W kontekście kariery Zbigniewa Błońskiego można wymienić kilka istotnych awansów, które miały miejsce w jego życiu.

  • Podporucznik – 5 sierpnia 1933, uzyskany ze starszeństwem od 15 sierpnia 1933 oraz 36. lokatą,
  • Porucznik – brak daty,
  • Kapitan – 5 października 2007, awans pośmiertny.

Przypisy

  1. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 74 [dostęp 17.10.2024 r.]
  2. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  3. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  4. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
  5. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  6. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  7. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
  8. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 34.

Oceń: Zbigniew Błoński

Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:6