Stanisław Czynciel, który przyszedł na świat 5 października 1896 roku w Tarnobrzegu, to postać, która na trwałe wpisała się w historię Wojska Polskiego. Jako major lekarz, odegrał istotną rolę w wojskowej służbie zdrowia.
Jego życie zakończyło się tragicznie 17 marca 1942 roku w Dżalal Abad w Kirgiskiej SRR, pozostawiając po sobie nie tylko wspomnienia, ale i dziedzictwo, które wciąż jest doceniane.
Życiorys
Stanisław Czynciel swoją edukację rozpoczął w Lwowie, gdzie uczęszczał do Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w latach 1906–1910, a później kontynuował naukę w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie.
W dniu 13 kwietnia 1915 roku, został powołany do 40 pułku piechoty austriackiej armii w Samborze. Dalsze etapy jego kariery wojskowej obejmowały ukończenie oficerskiej szkoły artylerii, która mieściła się w Hajmasker na Węgrzech. Tam zdobył niezbędne umiejętności, które zaowocowały udziałem w walkach na froncie rosyjskim.
W dniu 10 kwietnia 1918 roku, Stanisław przyłączył się do Wojska Polskiego na Murmanie, gdzie objął dowództwo nad plutonem desantowym i przeciwpancernym. Jego zaangażowanie i umiejętności zaowocowały także w obronie Archangielska, gdzie pełnił funkcję szefa sekcji dział desantowych w baterii oficerskiej.
25 października 1918 roku został ewakuowany do Francji, gdzie 5 listopada wstąpił do armii gen. Józefa Hallera. Z dniem 1 lipca 1919 roku, jako członek 11 pułku artylerii polowej w Grudziądzu, uczestniczył w walkach na froncie litewsko-białoruskim w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Od 11 lutego 1921 roku służył w 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie.
W grudniu 1921 roku, został odkomenderowany na studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie uzyskał dostateczne wyniki, a 8 stycznia 1929 roku uzyskał dyplom lekarski na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.
Po ukończeniu studiów, w 1929 roku, rozpoczął pracę jako młodszy lekarz w 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku-Białej, następnie jako lekarz w 14 pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie oraz w 22 pułku Ułanów Podkarpackich w Brodach. W 1938 roku objął stanowisko naczelnego lekarza w Korpusie Kadetów nr 1 Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, Stanisław Czynciel był naczelnym lekarzem Kresowej Brygady Kawalerii, która wchodziła w skład Armii „Łódź”. Jego działania obejmowały obronę linii rzeki Warty pod Sieradzem oraz walkę o Zgierz. Po rozbiciu brygady, dołączył do Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Andersa, a po jej rozbiciu 26 września 1939 roku, został wzięty do niewoli przez Sowietów. Przez pewien czas przebywał w łagrze, jednak latem 1941 roku, na mocy układu Sikorski-Majski, został uwolniony.
W wrześniu 1941 roku, Czynciel wstąpił do armii polskiej w Tatiszczewie k. Saratowa, gdzie został lekarzem w 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty. Jego zaangażowanie w medycynę objawiało się m.in. poprzez zorganizowanie polowego szpitala zakaźnego w G‘uzor, w Uzbekistanie w czasie epidemii tyfusu.
Niestety, Stanisław zmarł w wyniku zarażenia tyfusem plamistym. Jego miejsce spoczynku znajduje się na obecnie nieistniejącym cmentarzu katolickim 5 Dywizji Piechoty w Dżalal Abad, gdzie złożono jego prochy (grób 43).
Awanse
W ciągu swojej kariery wojskowej, Stanisław Czynciel przeszedł przez różne etapy awansów, które odzwierciedlają jego rozwój i zaangażowanie w służbie. Jego stopnie wojskowe prezentują się następująco:
- podporucznik,
- porucznik – z datą starszeństwa 1 czerwca 1919,
- kapitan – z datą starszeństwa 1 stycznia 1931,
- major – z datą starszeństwa 19 marca 1938.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Czynciel był osobą wyróżniającą się licznymi honorami i odznaczeniami, które przyznały mu znaczenie w historii. Oto niektóre z jego zaszczytów:
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 25 maja 1939 roku,
- Medal Niepodległości, który otrzymał 23 grudnia 1933 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Medal Zwycięstwa, znany również jako „Médaille Interalliée”,.
Przypisy
- M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 94.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Krasoń | Stanisław Ordyk | Juliusz Tarnowski (powstaniec) | Władysław Pokorny | Andrzej Skowroński (żołnierz) | Tadeusz Karakiewicz | Zbigniew Błoński | Czesław Gerula | Hieronim DekutowskiOceń: Stanisław Czynciel