Ferdynand Kuraś

---

Życiorys

Ferdynand Kuraś przyszedł na świat w skromnej, wiejskiej rodzinie Jana i Marii z d. Motyka. Zgodnie z jego wspomnieniami, rodzice posiadali jedynie czwartą część morgi ziemi. Mieszkał razem z rodziną w miejscowości Wielowsień. Jego matka była analfabetką, natomiast ojciec miał pewne wykształcenie. W przełomowym momencie swojego życia, w wieku zaledwie 7 lat, Ferdynand utracił słuch w wyniku – jak twierdził w swoich zapiskach – uderzenia od wrót stodoły. Również w dzieciństwie wielokrotnie zmieniali miejsce zamieszkania, co było związane z poszukiwaniem pracy przez ojca.

Już jako dziecko podejmował różne prace, w tym zajmował się oprawą religijnych obrazków oraz czyszczeniem kotłów w cukrowni. Później zatrudniał się w pracach leśnych oraz jako szewc, chociaż sam marzył o zawodzie zegarmistrza. W miarę upływu czasu, rozwijał również zainteresowania literackie. Po osiągnięciu dorosłości, jego ścieżka zawodowa prowadziła przez różne posady, w tym kuriera oraz urzędnika.

Jego debiut poetycki miał miejsce w 1893 roku dzięki publikacji wiersza Na zgon Teofila Lenartowicza w tygodniku „Krakus”. Pierwszy tomik jego wierszy, zatytułowany Z pod chłopskiej strzechy, ukazał się w 1905 roku i zawierał utwory ukazujące życie na wsi, codzienną pracę rolników oraz obrazy przyrody. Przedmowę do tego zbioru napisał Kasper Wojnar. W roku 1908, w Tarnowie, powstał Tymczasowy Komitet Pomocy dla Ferdynanda Kurasia, którego celem było zebranie funduszy na budowę zagrody dla poety. Dzięki staraniom komitetu udało się zakupić działkę pod dom dla Kurasia w Dzikowie, natomiast koszty budowy musiał pokryć on sam.

Poeta wydał wiele zbiorów wierszy, a ponadto setki jego utworów pojawiły się w prasie, często anonimowo. Poetycki szczyt jego kariery przyniósł mu tom wspomnień Przez ciernie żywota, opublikowany w 1924 roku w Częstochowie z przedmową Stefana Żeromskiego; tom ten był dedykowany prezydentowi Stanisławowi Wojciechowskiemu. Wśród jego najważniejszych prac znajdują się m.in. Wiązanka z chłopskiej niwy (z przedmową Hieronima Wierzyńskiego), tomik poezji Dzwoń chłopska pieśni (z przedmową Tadeusza Grabowskiego), wierszowana opowieść Tatarzy w Sandomierzu (z przedmową Zygmunta Kolasińskiego) oraz utwór Z ojczystych łanów (z przedmową Jana Kasprowicza). W 1924 roku Kuraś osiedlił się w Karwinie.

Za swoje zasługi literackie został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i otrzymał od państwa gospodarstwo rolne w Karwinie koło Proszowic. W niektórych źródłach, w tym w swoim pamiętniku, poeta zaznaczał, że choć otrzymał działkę, to musiał za nią zapłacić. Kuraś opisywał, że nabyta nieruchomość była w bardzo złym stanie; wokół domu znajdowały się mokradła, a zaniedbany ogród wypełniony był obumarłymi drzewami. Na skraju posiadłości rozciągały się doły oraz rumowiska. Z końcem swojego życia, Ferdynand udał się na kurację do Zakopanego, gdyż wcześniej chorował na gruźlicę oraz borykał się z problemami nerkowymi.

W dniu 19 stycznia 1897 roku poślubił Gertrudę Wrykówna, z którą doczekał się sześciorga dzieci. Zmarł w 1929 roku, a jego ciało, oraz ciało żony, złożono na cmentarzu parafialnym w Dobranowicach.

Obecnie, większość dzieł Ferdynanda Kurasia znajduje się w Muzeum Literatury w Sandomierzu oraz w Bibliotece Jagiellońskiej. Poezja Kurasia koncentrowała się głównie na życiu na wsi oraz urodzie przyrody, a także na tematach historycznych i patriotycznych.

Upamiętnienie

Ferdynand Kuraś, znany poeta, ma swoje wyjątkowe miejsce w pamięci lokalnych społeczności. W dwóch polskich miastach, Krakowie i Tarnobrzegu, zainstalowano ulice jego imienia, co stanowi symbol szacunku dla jego twórczości.

Rok 2021 został w Tarnobrzegu ogłoszony rokiem Ferdynanda Kurasia, co podkreśla znaczenie jego dziedzictwa w kulturze regionalnej.

W ramach obchodów, które miały miejsce w 2021 roku, zorganizowano szereg inicjatyw mających na celu upamiętnienie poety. Wśród nich wyróżniała się wystawa poświęcona Kurasiowi, która odbyła się w Galerii „Okno” Miejskiej Biblioteki Publicznej. Działania te miały na celu przybliżenie mieszkańcom jego twórczości oraz zachęcenie do refleksji nad jego wkładem w literaturę.

---

Oceń: Ferdynand Kuraś

---